بیوانفورماتیک : درک زبان خاموش اما جذاب سلولهای زنده، تلاش بیولوژی مولکولی مدرن است. از یک الفبای ساده چهار حرفی (آدنین، گوانین، سیتوزین، تیمین) دستورالعمل فرآیندهای حیاتی شکل می گیرد که پیچیده ترین بیان و گفتار آن‌ها "انسان" است. حجم فوق العاده زیاد داده های مولکولی و الگوهای مبهم و مرموز آن‌ها ما را بر آن داشته است تا به نیاز مطلق به پایگاه های داده کامپیوتری و ابزارهای تحلیل داده‌ها پی ببریم. تلاش و مبارزه ما یافتن روش های جدید، جهت مدیریت این داده‌ها حجیم و پیچیده است و نیز فراهم کردن بستری جهت دسترسی به ابزارهای کامپیوتری و تحلیل داده هاست تا میراث ژنتیکی خود را بیش تر درک کنیم و نقش آن را در سلامت و بیماری‌ها بیابیم.

تعریف: بیوانفورماتیک شاخه ای از علم است که از کامپیوتر بهره می گیرد تا اطلاعات بیولوژی مولکولی توالی‌ها دی ان ای یا پروتئین‌ها را در کامپیوتر ذخیره نماید و با ابزارهای کامپیوتری و الگوریتم های قدرتمند ریاضی آنالیز و تحلیل نماید

نیاز علم ژنتیک به کامپیوتر: بیولوژی مولکولی و علم ژنتیک مسایلی در پیش دارند که بیوانفورماتیک می تواند با به کار بردن این اطلاعات کامپیوتری شده به حل آن‌ها کمک نماید. حجم فوق العاده زیاد داده‌ها جهت نگهداری و مقایسه های گاهاّ میلیونی رکوردها بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است.
یکی از کاربردهای بیوانفورماتیک تحلیل این داده‌ها جهت پی بردن به معمای تکامل هستی است. حل این معما در میلیاردها نوکلئوتید درون ژنوم موجودات زنده نهفته است.

پایگاه داده: پایگاه داده یا دیتا بیس یک برنامه کامپیوتری است که با روش های بسیار منظمی اطلاعات را در کامپیوتر ذخیره می کند و با سرعت فوق العاده ای در آن اطلاعات جست و جو کرده و نتیجه‌ی جستجو را ارایه می دهد.

نقش پایگاه‌های داده: مشهورترین کاربرد بیوانفورماتیک در تحلیل توالی هاست. توالی های دی ان ای مربوط به ارگانیزم‌های مختلف جهت دستیابی سریع و مقایسه آن‌ها با یکدیگر، در پایگاه های داده ذخیره می شوند. پروژه ژنوم انسان که از سال 1996 تا سال 2003 به طول انجامید نمونه ای از تحلیل توالی هاست. در این پروژه با استفاده از کامپیوترهای بزرگ و روش های مختلف به دست آوردن توالی‌ها، همه ژنوم انسان تعیین توالی گردید و درون یک پایگاه داده قرار گرفت. با کامل شدن نقشه ژنوم انسان بیوانفورماتیک در تحقیقات سرطان‌ها به امید رسیدن به یک درمان موفق و نهایی بسیار با اهمیت شده است.
پایگاه های داده به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می شوند. نتایج تجربی حاصل از تحقیقات علمی مانند توالی های نوکلئوتیدی یک ژن خاص، که در یک آزمایش تجربی به دست آمده است درون پایگاه های داده‌ی اصلی قرار می گیرند. این داده‌ها خام و بدون تحلیل هستند. نمونه ای از این نوع پایگاه‌ها "GenBank" است که توالی‌های نوکلئوتیدی را نگهداری می کند. این پایگاه توسط" NCBI" مدیریت می شود

منبع:http://www.ibp.ir/